Zaterdag 28 oktober 15:00 was ik te gast in de studio in Sint-Niklaas van WBRS.online Radio. Interview en presentatie door Nooit Nooit, techniek Vincent De Broeck. Aangenaam professioneel en nog gezellig en eclectisch ook. Komt online eind november 2023.
|
0 Comments
EINDHOVEN - De Anselm Kiefertentoonstelling in Museum Voorlinden belooft indrukwekkend te worden. Twee Eindhovenaren, oud-Philipstopman Jan Post en dichter Hans Marijnissen, delen een grote liefde voor deze kunstenaar.
,,Het eerste schilderij van Anselm Kiefer dat ik zag, dertig jaar geleden, was Märkische Heide in het Van Abbemuseum”, vertelt Jan Post, voormalig topman van Philips. ,,Ik stond ervoor en viel stil. Ik herkende het gevoel dat het ‘schuldige landschap’ oproept van toen ik als kind in de na-oorlogse jaren met mijn ouders door Duitsland reed.” Post werd geboren in Almelo, niet ver van de Duitse grens. ,,Toen ik ontdekte dat Kiefer vier maanden na mij geboren is, in maart 1945 in Donaueschingen, realiseerde ik mij dat we allebei als baby in schuilkelders hebben gezeten voor dezelfde bombardementen van de geallieerden. Dat riep bij mij de vraag op: wat als ik aan de andere kant van de grens geboren was? Had ik dan ook nazi-ouders gehad, zoals Kiefer?” Als jonge kunstenaar gooide Kiefer in 1969 een steen in de vijver van de Duitse samenleving, waarin het nazi-verleden werd doodgezwegen. Hij fotografeerde zichzelf terwijl hij de nazi-groet bracht, gehuld in de uniformjas van zijn vader. Ook in zijn latere schilderijen van beladen landschappen en installaties met onder meer loden boeken, schepen en vliegtuigen gaat Kiefer de confrontatie aan met de schuld aan het oorlogsverleden. ,,Dat fascineert mij enorm”, vertelt Post. ,,De diepe sporen die een oorlog achterlaat zijn generaties lang voelbaar, ook bij degenen die het zelf niet hebben meegemaakt.” Een minder beladen ‘wat als’-vraag: wat als Jan Post toevallig een andere sportschool had uitgekozen? Dan was hij de dichter Hans Marijnissen niet tegengekomen en was het boek Schuld en vrede er niet geweest. Marijnissen: ,,We kwamen allebei op maandagochtenden nogal vroeg naar de sportschool, en we praatten dan wat over het weekend. Zo kwamen we er al snel achter dat we een liefde voor kunst en literatuur delen. Ik ben via de poëzie van Paul Celan en Ingeborg Bachmann geboeid geraakt door de kunst van Kiefer, omdat hij vaak hele strofen van hun werk in zijn schilderijen overschrijft. Celan was een van de eersten die, in zijn gedicht Todesfuge, woorden kon geven aan het lijden van de joden. Bachmann worstelde met het feit dat haar vader, van wie ze veel hield, nazi-sympathisant bleek te zijn.” In de coronaperiode dook Post nog dieper in de Kiefer-boeken die hij in dertig jaar tijd verzameld had, luisterde de symfonieën die Kiefer beluisterde, las wat hij gelezen had. In 2022 reisde hij langs plekken die vooral in Kiefers jeugd een rol speelden, zoals Ottersdorf en Rastatt. Op een goede dag stelde Marijnissen voor om samen een boek te maken. In het boek staan foto's van Posts reizen en foto's van tentoonstellingen van Kiefers werk. Maar de hoofdmoot bestaat uit poëzie van Nederlandse en Vlaamse dichters, die zich op uitnodiging van Marijnissen lieten inspireren door Anselm Kiefer, Paul Celan en Ingeborg Bachmann. Marijnissen schreef de gedichtencyclus Schuld en Vrede. Marijnissen: ,,Ik stelde mijzelf de vraag: hoe zou Kiefer geschreven hebben als hij dichter was geworden in plaats van kunstenaar? Ik heb flink uitgepakt met getalsymboliek en verwijzingen naar mythologie, wat hij in zijn schilderijen ook doet.” De oud-bestuurder en de dichter raken nooit uitgekeken op Anselm Kiefer. Post: ,,Door in zijn huid te kruipen realiseer ik mij nog meer hoe bepalend de keuzes van je ouders zijn, en dat de wortels van je gevoelsleven en je reflexen in je vroege jeugd liggen.” Marijnissen: ,,Je leert jezelf pas echt kennen door je te spiegelen aan de levens van anderen.” Anselm Kiefer, Museum Voorlinden Wassenaar, 14 okt t/m 25 feb. Boekpresentatie ‘Schuld en vrede’: 10 november bij Boekhandel Van Piere. Intekenen voor het boek kan via hansmarijnissen.weebly.com
|
Auteur
Poëzie en romans. Archives
December 2023
Categories |